Czy wydaje ci się czasem, że żyjesz z „kosmitą”? Mąż/żona jest tak odmienny/-a, że nie potrafisz zrozumieć jego/jej zachowań? To, co cię wcześniej fascynowało, teraz doprowadza cię do szału? Witamy w świecie różnic osobowości.
Naukowcy od lat dyskutują czy lepsze związki tworzą osoby podobne do siebie czy dobrane na zasadzie przeciwieństw. Nie doszli jeszcze do jednego wspólnego wniosku, ale z obserwacji wynika, że ludzie łączą się w pary trochę na zasadzie podobieństw, a trochę na zasadzie przeciwieństw (lub przynajmniej uzupełniając się nawzajem).
Wyniki badań mówią, że dobrze jest mieć podobne poglądy na życie, światopogląd, wyznawane wartości. Dobrze jest pochodzić z podobnej kultury, warstwy społeczno-ekonomicznej, mieć podobny poziom inteligencji czy wykształcenia. Zbieżność jest cenna także jeśli chodzi o życiowe aspiracje, posiadanie dzieci, czy sposób ich wychowania.
Jeśli jednak spojrzymy na różne pary, które znamy, okazuje się, że wiele z nich uzupełnia się lub wręcz różni całkowicie pod względem osobowości lub temperamentu, który reprezentują.
Takie osoby czasem czują, że są z „dwóch różnych światów”, a jednak właśnie ta odmienność powoduje, że partner wydaje się fascynujący. To czego sami nie mamy, jest dla nas ciekawe i pociągające u drugiej osoby.
Pomyśl przez chwilę: jakie cechy partnera/ współmałżonka lubisz w nim najbardziej? (lub przyciągały Cię do niego na początku znajomości?)
A teraz zastanów się jakie cechy partnera/ współmałżonka irytują Cię najbardziej?
Prawdopodobnie to, co cię irytuje, jest pochodną jego/jej mocnych stron. Klasyka gatunku.
Temperament, osobowość, charakter
Dzisiejszy wpis będzie początkiem cyklu wpisów na temat różnic osobowości. Z mojego doświadczenia wynika, że niezrozumienie tych różnic powoduje mnóstwo problemów w związku. Wielu z tych problemów można by uniknąć, gdyby partnerzy rozumieli na czym polegają ich różnice i akceptowali fakt, że nie zmienią drugiej osoby. Pisałam o tym także w poprzednim artykule oraz moim e-booku, który możesz pobrać w każdej chwili za darmo z mojego bloga (na górze kolumny po prawej stronie).
O czym więc będziemy tu rozmawiać? Czym różni się temperament od osobowości?Na początek krótkie definicje pojęć, które w języku polskim są często używane zamiennie, ale psychologia odróżnia je od siebie.
TEMPERAMENT– najbardziej biologiczna część osobowości (ściśle związana z naszym układem nerwowym), wrodzona, dziedziczna. Temperament prawie nie ulega modyfikacjom w trakcie naszego życia. Wyznacza główną tendencję w naszym działaniu/zachowaniu i odpowiada m.in. za reakcje emocjonalne, poziom wrażliwości, wytrzymałość na bodźce, szybkość działania, impulsywność.
OSOBOWOŚĆ – częściowo wrodzona, a częściowo nabyta struktura psychiki, bazująca na podstawie temperamentu. Można ja opisywać na wielu wymiarach, np. introwersja vs ekstrawersja, sumienność, ugodowość, otwartość na doświadczenia. Te wymiary mają częściowo źródło w temperamencie, a częściowo w środowisku. Na osobowość składa się także inteligencja, samoocena, uwewnętrznione wartości, postawy. Jest bardziej podatna na zmiany niż temperament – niektóre wymiary są wrodzone, a niektóre kształtują się całe życie.
CHARAKTER – pojecie używane najczęściej w odniesieniu do silnie utrwalonych nawyków (np. samodyscyplina) lub moralnych cech jednostki, np. uczciwość. Najbardziej zależny od wychowania i wpływu środowiska, a także podatny na zmiany.
Dla zobrazowania spójrzcie na strukturę avocado. Temperament to pestka, solidny rdzeń. Na nim nadbudowuje się miąższ, czyli osobowość. Charakter to skórka, która stanowi ograniczenie i ochronę naszych pozostałych sfer. Może nie jest to metafora idealna, ale tak możemy sobie wyobrazić zależność między trzema sferami naszej psychiki.
4 typy temperamentu
W najbliższych tygodniach na blogu będę przedstawiać najprostszą, ale trafiającą w sedno teorię, wyjaśniającą różnice między partnerami. Jest to teoria czterech typów temperamentu, którą stworzył Hipokrates, już 400 lat p.n.e. Wg tego starożytnego lekarza za różnice w naszym zachowaniu miały odpowiadać 4 różne humory, czyli dominujące w organizmie płyny ustrojowe. Od ich greckich nazw wzięły się nazwy 4 typów temperamentu, używane po dziś dzień. Oto one:
SANGWINIK, od sanguis – krew
CHOLERYK , od chole – żółć
MELANCHOLIK, od melas chole – czarna żółć
FLEGMATYK, od phlegma – flegma
Dzisiaj w języku polskim niektórych z tych nazw używamy w mowie potocznej, zwykle z negatywną konotacją. Postaram się odczarować te nazwy i pokazać, w jaki sposób dzięki tej teorii możemy lepiej zrozumieć samego siebie, życiowego partnera, a także dzieci lub inne bliskie osoby.
Pokażę też jakie są zalety i wady każdego z typów, co powinniśmy zaakceptować w drugiej osobie, a z czego się cieszyć. Jak pisałam powyżej, nie możemy zmienić temperamentu, ponieważ jest on uwarunkowany przez naszą biologie i geny. W związkach wybitnie często próbujemy zmienić druga osobę, włączając w to jej temperament. Chcemy żeby nasz powolny i dokładny partner czasem reagował szybko i spontanicznie, albo krytykujemy naszego impulsywnego i szybkiego partnera za nieprzemyślane decyzje. Tak jak pisałam w poprzednim wpisie, można, a nawet trzeba pracować nad konsekwencjami naszych naturalnych tendencji, ale nie zmienimy całkowicie drugiej osoby. Warto więc nauczyć się jak z nią żyć.
Zatem w kolejnym wpisie, jako pierwszy, omówiony zostanie sangwinik. Będzie ciekawie 
Dodaj komentarz